รู้จักกล้องระดับออโต้ (Auto Level) ตัวช่วยสำคัญของช่างสำรวจสมัยใหม่

กล้องระดับอัตโนมัติคืออะไร และทำไมถึงเป็นที่นิยม?

เมื่อพูดถึงเครื่องมือสำรวจที่ได้รับความนิยมสูงสุดในปัจจุบัน กล้องระดับอัตโนมัติ หรือที่คนในวงการเรียกกันสั้นๆ ว่า Auto Level ถือเป็นตัวเลือกอันดับหนึ่งของช่างสำรวจมืออาชีพและผู้เริ่มต้นเหมือนกัน เครื่องมือชิ้นนี้ได้รับการออกแบบมาเพื่อทำให้การวัดระดับเป็นเรื่องง่ายและแม่นยำมากขึ้น

จุดเด่นสำคัญของ กล้องวัดระดับออโต้ คือระบบอัตโนมัติ หรือที่เรียกว่า Compensator ที่สามารถปรับระดับของตัวเครื่องให้อยู่ในแนวราบได้เองโดยอัตโนมัติ ระบบนี้ใช้หลักการของแรงโน้มถ่วงและแม่เหล็กในการทำงาน ทำให้ช่างสำรวจไม่ต้องเสียเวลาปรับระดับด้วยตัวเองแบบเครื่องมือรุ่นเก่า

การทำงานของระบบอัตโนมัติเริ่มต้นจากการที่ผู้ใช้ตั้งกล้องให้อยู่ในระดับที่ใกล้เคียงกับแนวราบ หลังจากนั้นระบบ Compensator จะทำหน้าที่ปรับให้ภาพที่เห็นในกล้องอยู่ในแนวราบอย่างแม่นยำ แม้ว่าตัวเครื่องจะเอียงเล็กน้อยก็ตาม ทำให้การวัดมีความแม่นยำสูงและลดโอกาสเกิดความผิดพลาดจากมนุษย์

ข้อดีของระบบ Compensator ที่ทำให้ Auto Level โดดเด่น

ระบบ Compensator หรือ ตัวชดเชย เป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้ Auto Level แตกต่างจากกล้องระดับแบบ Manual อย่างชัดเจน ระบบนี้สามารถชดเชยการเอียงของเครื่องในช่วง ±15 นาทีส่วน (15 arc minutes) ซึ่งหมายความว่าแม้เครื่องจะเอียงเล็กน้อย ระบบก็ยังสามารถให้ผลลัพธ์ที่แม่นยำได้

การทำงานของระบบนี้ใช้หลักการของลูกตุ้มที่แขวนอิสระหรือระบบแม่เหล็กที่ถูกออกแบบมาเป็นพิเศษ เมื่อเครื่องเอียง ระบบจะปรับองค์ประกอบออปติคัลภายในให้กลับสู่ตำแหน่งที่ถูกต้องโดยอัตโนมัติ ทำให้ภาพที่เห็นในกล้องคงที่และแม่นยำเสมอ

ข้อดีสำคัญอีกประการหนึ่งคือการลดเวลาในการตั้งเครื่อง ช่างสำรวจไม่ต้องใช้เวลานานในการปรับระดับแบบละเอียด เพียงแค่ตั้งให้ใกล้เคียงกับแนวราบ ระบบก็จะดูแลส่วนที่เหลือให้ ทำให้การทำงานเร็วขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

การเลือกกำลังขยายที่เหมาะสม

เมื่อพิจารณาซื้อ Auto Level สิ่งสำคัญที่ต้องตัดสินใจคือ กำลังขยาย ในตลาดไทย กำลังขยาย 32 เท่า เป็นตัวเลือกที่ได้รับความนิยมสูงสุด เพราะให้ความชัดเจนที่เพียงพอสำหรับงานส่วนใหญ่ โดยไม่ทำให้ภาพสั่นเกินไปเมื่อมีลมหรือการสั่นสะเทือน

สำหรับงานที่ต้องการวัดระยะใกล้หรือในพื้นที่แคบ กำลังขยาย 24x หรือ 28x อาจเหมาะสมกว่า เพราะให้ขอบเขตการมองที่กว้างขึ้น ในขณะที่ กำลังขยาย 30x เป็นทางเลือกกลางที่สามารถใช้ได้หลากหลายสถานการณ์

ผู้ที่ทำงานวัดระยะไกลหรือต้องการรายละเอียดสูง อาจพิจารณา กำลังขยาย 36x หรือสูงกว่า แต่ต้องระวังเรื่องการสั่นของภาพและความยากในการใช้งานที่เพิ่มขึ้น

ความแม่นยำและมาตรฐาน Double Run

เมื่อพูดถึงความแม่นยำของ Auto Level มาตรฐานที่ใช้กันทั่วไปคือ Double Run ที่วัดเป็น ±mm/1km ค่านี้บอกให้ทราบว่าเมื่อวัดระยะทาง 1 กิโลเมตร เครื่องจะมีความผิดพลาดไม่เกินกี่มิลลิเมตร

สำหรับ Auto Level ระดับมาตรฐาน ความแม่นยำ ±2mm/1km ถือเป็นเกณฑ์ที่ยอมรับได้สำหรับงานก่อสร้างทั่วไป เครื่องระดับมืออาชีพจะมีความแม่นยำ ±1mm/1km หรือดีกว่า ส่วนเครื่องระดับสูงจะมีความแม่นยำถึง ±0.5mm/1km

การทดสอบความแม่นยำสามารถทำได้โดยการวัดระยะทางที่ทราบค่าแน่นอนแล้ว หากผลที่ได้ออกมาคลาดเคลื่อนเกินมาตรฐานที่กำหนด แสดงว่าเครื่องต้องได้รับการสอบเทียบหรือซ่อมแซม

การป้องกันสภาพแวดล้อมในเขตร้อน

สำหรับการใช้งานในประเทศไทยที่มีสภาพอากาศร้อนชื้น Auto Level ต้องมีคุณสมบัติป้องกันสภาพแวดล้อมที่เพียงพอ ระดับการป้องกัน IP54 ถือเป็นมาตรฐานขั้นต้นที่ป้องกันฝุ่นและละอองน้ำได้

เครื่องที่มีมาตรฐาน IP55 จะป้องกันน้ำฉีดได้ดีกว่า เหมาะสำหรับการใช้งานในสภาพฝนตกเล็กน้อย ส่วน IP66 ให้การป้องกันน้ำฉีดแรงดันสูงและเหมาะสำหรับงานกลางแจ้งในสภาพอากาศหนัก

นอกจากการป้องกันน้ำแล้ว โครงสร้างกันน้ำ ยังต้องสามารถทนต่อความชื้นสูงและอุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงได้ อะไหล่ที่สำคัญเช่นเลนส์และระบบออปติคัลต้องมีการเคลือบพิเศษเพื่อป้องกันเชื้อราและการขุ่นข้น

แบรนด์และรุ่นที่แนะนำ

ในกลุ่ม Auto Level แบรนด์ที่ได้รับการยอมรับสูงสุดคือ TOPCON และ SOKKIA ซึ่งเป็นของบริษัทเดียวกันหลังควบรวมกิจการ แต่ยังคงผลิตแยกกันโดยมีสเปคเหมือนกัน TOPCON AT-B2 และ SOKKIA B20 เป็นรุ่นยอดนิยมในตลาดไทย

PENTAX AL-M32 เป็นตัวเลือกที่คุ้มค่าสำหรับผู้ที่ต้องการคุณภาพญี่ปุ่นแต่งบประมาณจำกัด ในขณะที่ BOSCH GOL 32D กำลังได้รับความนิยมในกลุ่มผู้รับเหมาเพราะความทนทานและราคาที่แข่งขันได้

สำหรับผู้ที่ต้องการระดับพรีเมียม LEICA NA724 หรือ NA730 ให้ความแม่นยำและความทนทานที่เหนือกว่า แต่ราคาสูงกว่าแบรนด์อื่นอย่างชัดเจน

การบำรุงรักษาและการใช้งาน

การดูแลรักษา Auto Level เริ่มต้นจากการทำความสะอาดเลนส์และกระจกสะท้อนแสงอย่างสม่ำเสมอ ใช้ผ้าไมโครไฟเบอร์เช็ดเบาๆ และหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีที่อาจทำลายเคลือบเลนส์

การตรวจสอบระบบ Compensator ทำได้โดยการเอียงขาตั้งเล็กน้อยและสังเกตการตอบสนองของระบบ หากระบบทำงานผิดปกติ ควรหยุดใช้งานและส่งซ่อมทันที เพราะจะส่งผลต่อความแม่นยำของการวัด

การเก็บรักษาควรอยู่ในที่แห้งและมีอุณหภูมิคงที่ หลีกเลี่ยงการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิกะทันหัน และใส่ซิลิกาเจลในกล่องเก็บเพื่อดูดความชื้น การสอบเทียบควรทำเป็นประจำทุกปีหรือตามที่ผู้ผลิตแนะนำ

Auto Level เป็นการลงทุนที่คุ้มค่าสำหรับช่างสำรวจทุกระดับ ความสะดวกในการใช้งานและความแม่นยำที่ได้ จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานและลดโอกาสเกิดความผิดพลาดอย่างมีนัยสำคัญ

ในงานสำรวจ ควรสื่อสารกับผู้ว่าจ้างเพื่อเข้าใจเกณฑ์งานที่ต้องการ หากยังไม่แน่ใจว่าควรใช้ Auto Level หรือ Total station
ปรึกษาหรือสอบถามเพิ่มเติม ติดต่อเรา

@cstth

086-086-2000